Opis i historia projektu
Pojęcie Hanza w Edukacji po raz pierwszy zostało wypowiedziane przez Wernera van Katwijka na konferencji zorganizowanej przez Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego oraz Społeczne Towarzystwa Oświatowe. Werner van Katwijka był wtedy prezesem OUDERS & COO, czyli holenderskiego stowarzyszenia rodziców, którzy pracują na rzecz poprawy warunków szkolnictwa w Holandii. Propagowali oni koncepcję Wspólnej Europy rozumianej jako dom – bezpieczny i przyjazny wszystkim.
Do projektu w 1997 roku przystąpił Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego, a także pięć gdańskich szkół (cztery prowadzone przez Społeczne Towarzystwo Oświatowe oraz Samorządowa Szkoła Podstawowa Nr 74). Poza gdańskimi szkołami, w projekcie uczestniczyły szkoły z Holandii i Niemiec. W 2000 roku do współpracy przystąpiła również szkoła z Ukrainy.
Głównymi celami projektu były:
- Ukształtowanie trwałych więzi pomiędzy różnymi regionami Europy.
- Wymiana i poszerzenie wiedzy dotyczącej historii, kultury, modeli edukacyjnych, standardach ewaluacyjnych (jakości pracy szkoły) funkcjonujących w krajach europejskich.
- Praca na rzecz przełamywania barier i uprzedzeń między narodami, realizowana głównie poprzez wymianę doświadczeń i wiadomości związanych z zagadnieniami kultur regionu oraz Agendą 21.
Powyższe cele osiągane były poprzez różnorodne formy. Należały do nich wykłady dla studentów, dzieci i rodziców na temat przełamywania barier kulturowych. Dodatkowo każde spotkanie rodziców dzieci, które wyjeżdżały poprzedzone było warsztatami dotyczącymi różnic, ale i podobieństw kulturowych. Istotnym elementem wymiany byłą również wymiana informacji i korespondencji pomiędzy uczestnikami. Odbywała się ona zarówno w sposób tradycyjny (listownie), jak i za pomocą Internetu. Uczniowie wysyłali do siebie, czy też podczas wizyt osobiście wymieniali się fotoalbumami, jak i szkolnymi gazetkami. Istotnym elementem projektu było również organizowanie wystaw plastycznych, jak i prac literackich. Najpierw organizowane one były tylko Niemczech, następnie rozszerzono je o styczniową edycję wystaw w Gdańsku. Odbywały się one aż do roku 2007.
Pierwsza wystawa odbyła się w październiku 1998 i nosiła tytuł „Koga”. Uczniowie przedstawili wtedy swoje wyobrażenia dzieci na temat Hanzy. Rok później w maju tematyka prac związana była z życiem w miastach hanzeatyckich, działania projektu miały na celu zaznajomienie uczestników z kulturą, tradycją i historią tych miast. W styczniu 2000r. zorganizowano wystawę „Nigdy więcej przemocy” dotyczącej przezwyciężaniu rasizmu i uprzedzeń wobec odmiennych kultur. Rok 2001 został zapamiętany jako „Różni, ale równi” –wspólna Europa domem przyjaznym i bezpiecznym dla wszystkich. W styczniu roku 2002 skupiono się na kulturach różnych regionów – „Ten, ta, to obcy”, a w roku 2003 powróciła tematyka rasizmu – „Razem i osobno”. Rok 2004 zapamiętany w historii projektu został jako rok rozmów o współpracy, a wszystkim działaniom nadano wspólny tytuł „Okna Europy” . Pod tematem „Dziewczynka w czerwonym płaszczyku”, który charakteryzował rok 2005, kryły się myśli dotyczące przeszłości oraz tragicznych losów dziecięcych podczas wojny. Tematy z lat 2004 i 2005 kontynuowano w roku 2006, gdzie skupiono się na możliwościach współpracy, której celem jest pokój i przeciwdziałanie wojnie – „Wojna, pokój, współpraca”. W roku 2007 powrócił temat przeciwdziałania przemocy i rasizmowi pod hasłem „Nasza, nowa Europa”. Tematyka poruszana w wykonywanych przez uczniów pracach plastycznych i literackich była także motywem przewodnim działań realizowanych w ramach wymian uczniowskich. Jak widać do roku 2007 wszystkie związane były z wymianą doświadczeń i poglądów na temat różnic kulturowych, inności, wzajemnej akceptacji. Obecna w nich była również tematyka wojenna. Po roku 2007 ograniczone zostały formy pracy projektu. Przyczyną tego był rozłam w celach partnerów. Strona niemiecka chciała wciąż realizować tematy wojenne, dotyczące przemocy, a strona polska czuła już przesyt tej tematyki i nie miała potrzeby kontynuacji tego. W związku z tym formy projektu zostały ograniczone do spotkań nauczycieli oraz wymian uczniowskich a tematyka działań została skierowana na poznawanie siebie, na różne aspekty edukacyjne i tak w kolejnych latach realizowano następujące tematy:
- „Mosty, które łączą” – 2008 rok
- „Ekologia” – 2009 rok
- „Zmysły” – 2010 rok
- „Świat z lotu ptaka” – 2011 rok
- „Skarby Ziemi” – 2012 rok
Kolejnym elementem projektu są wymiany uczniowskie. Jest to element, który trwa do dzisiaj. Polegają one na tym, że w okolicach kwietnia piętnastu uczniów klas VI szkół podstawowych z Gdańska wyjeżdża na tydzień do Oberhausen, gdzie mieszkają w domach swoich rówieśników. Następnie w maju lub czerwcu następuje rewizyta i to goście z Niemiec przyjeżdżają do uczniów w Gdańsku i mieszkają u nich w rodzinach. W czasie tygodniowego pobytu uczniowie:
- poznają miasto, które odwiedzają poprzez grę miejską,
- wykonują zadania projektowe,
- korzystają z atrakcji miasta goszczącego,
- spędzają czas w rodzinach, u których mieszkają.
Uczniowie jako największą zaletę tego projektu podkreślają szybką możliwość spotkania się ponownie. Cenna jest dla nich świadomość, że mimo wielkiej tęsknoty, którą odczuwają podczas wyjazdu grupy polskiej z Oberhausen, zaraz się zobaczą ponownie i znowu będą mogli spędzić ze sobą czas. Także kontakt internetowy między wizytą w Niemczech a rewizytą w Polsce jest dobrym sprawdzianem na to, czy znajomość przetrwa próbę czasu.
Nauczyciele zaangażowani w pierwszych latach projektu podkreślają, że niezmiernie ważne dla nich było wspólne doświadczanie przestrzeni edukacyjnej, działania podejmowane razem, po wcześniejszym uzgodnieniu celowości i słuszności ich podejmowania. Zwracali uwagę na dzielenie się radością podczas pracy, a także na to, że różnice kulturowe, które się pojawiały traktowane były nie jako problem, lecz jako ciekawy kontekst edukacyjny. W wielu wypowiedziach powtarzało się również sformułowanie, że porównując inne projekty, projekt ,,Hanza w Edukacji” był projektem niezwykle precyzyjnie przygotowanym. Cieszymy się, że nasza szkoła wciąż bierze udział w tym przedsięwzięciu.
Hanza 2017
Projekt Hanza
W projekcie bierzemy udział od wielu lat wspólnie z uczniami SP Niedźwiednik oraz III STO w Gdańsku. Naszymi partnerami po stronie niemieckiej są uczniowie z dwóch szkół Gesamtschule Weiherheide oraz Fasia Jansen w Oberhausen.
W tym roku obydwie wymiany odbyły się w krótkich odstępach czasowych. Grupa polska była gościem w Oberhausen w dniach od 9.05.-14.05.2017r., a grupa niemiecka gościła u nas od 29.05. – 2.06.2017r.
Celem wymiany jest poznawanie regionu, kultury oraz codziennego życia drugiego kraju. Aby było to możliwe, wszystkie dzieci mieszkają zawsze u rodzin. W tle wymiany jest oczywiście posługiwanie się językiem angielskim oraz niemieckim. Mimo, iż Oberhausen nie oferuje wielowiekowych zabytków, można w regionie zobaczyć ciekawe miejsca i wspólnie spędzić czas.
W ramach projektu uczniowie rozwiązywali zadania podczas gry miejskiej, szukając odpowiedzi w największym centrum handlowym w Nadrenii Westfalii.
W szkole Weiherheide każda polsko -niemiecka para wykonała wspólną mozaikę inspirowaną wydarzeniami minionych dni. Oprócz dni projektowych zostaliśmy zaproszeni do zwiedzania Erlebniswelt w Gelsenkirchen oraz Movie Parku w Bottrop.
Największą niespodzianką okazała się pogoda w tych dniach, ponieważ w Niemczech panowało już lato, podczas gdy do Gdańska właśnie wtedy na chwilę powróciła zima.
Również w Polsce program był bardzo intensywny. Pierwszego dnia odbyła się gra miejska na Starym Mieście. Kolejne dni spędziliśmy na wspólnych projektach – ceramicznym, animacji filmowej, wspinaczce typu bouldering, grach integracyjnych w Parku Port Brzeźno.
Swoich zdolności detektywistycznych spróbowaliśmy w escape roomach, a sportowych na żaglówkach w Gdyni.
To był bardzo pracowicie i interesująco spędzony czas. Utrwalą go w pamięci zdjęcia i krótkie filmiki dokumentujące realizację tegorocznego programu.
Inf. Mirosława Czochańska